Bir Tutam Yaşam

Bir Futbol efsanesi - Özer Komando

Futbol birçoklarιmιz için büyük bir tutkudur. Ne kadar da ünlü Liverpool Antröneri Bill Shanklynin “Futbol bir ölüm kalιm meselesi değildir, ondan daha da önemlidir” sözünü savunan fanatiklerin sayιsι pek fazla değilse, birçoklarιmιz futbol hastasιyιz.

Özellikle pek fazla alternatif eğlencenin olmadιğι günlerde futbola adeta bir cankurtaran simidi gibi sarιldιk biz Kιbrιs’lι Türkler. Önceleri Taksim Sahasι, sonra ise Yusuf Kaptan Sahasι özellikle erkeklerin (Limasol kadιnlarι haricinde!) stres atmak için koştuğu yerler oldu bir zamanlar. Bahsettiğim yιllar, daha çok benim hatιrladιğιm 1960lι yιllar. Çetinkayanιn, Yenicami Ağdelen Kulübünün, Doğan Türk Birliğinin, Mağusa Türk Gücünün, Küçük Kaymaklının fιrtιna gibi estiği yιllar.

İşte bugünkü ‘Bir Tutam Yaşam’ sayfasιnιn konuğu futbol deyince biz Kιbrιs’lιlarιn ilk aklιmιza gelen isimlerden. Özer Komando.

Özer Komando’nun bu ülkede yaşadιğιnι biliyordum. Bu diziyi başlattιğιmda aklιma ilk gelen isimlerdendi. Ama ona ulaşmama once Özer Komando ile futbol sahalarιnι paylaşan yetenekli futbolcu Eray’ιn kardeşi sevgili Hasan Hastürer, sonra da onun hakkιnda “Özer Komando Efsanesi” isimli kitabι yazan oğlu Levent Dirençay sebeb oldu. Her ikisine de bu satιrlardan teşekkur ederim.

Özer Komando 29 Ocak 1939 yιlιnda Lefkoşa’da dünyaya gelir. O zamanlar Annesi Şifa Hanιm ve babasι Tenekeci Mehmet şimdiki Cumhurbaşkanlιğι Sarayι Silihtarda bolgesinde yaşιyorlardι. Evlerinin Çetinkaya Kulübüne yakιn olmasι ve babasι ve diğer akrabalarιnιn koyu Çetinkaya taraftarι olmalarι ona hem futbol sevgisinin aşιlanmasι hem de ilerideki Çetinkaya serüveninin başlamasι için zemin hazιrlar.

Eğitim hayatι Yenicami İlkokukulunda başlar küçük Özer’in. Onu takiben Haydarpasa İkokulunda sonra da Bayraktar Ortaokulunda okur. Gönlüne henüz çok küçükken futbolcu olma arzusu yerleşir. Küçük Yaşta İpçi Hisarιnιn altιndaki sahada annesinin kendisi için yaptιğι “çapιt toplarla” günleri futbol oynamakla geçer. Bir gün Coğrafya öğretmeni ile çekişir ve okuldan ayrιlarak eve gider. Babasιna artιk okula gitmek istemediğini söyler. Onun meslek olarak makinistliğe özentisi vardιr. Ama annesi ona her gün yağlarιn içinde eve gelmesine tahammülü olmadiğιnι söyler ve dayιsιnιn yanιna “bandoflâcιlιk”, (terlik yapma) sanatιnι öğrenmeye gönderilir.

Özer Komando 1954 yιlιnda Kιbrιs Futbol Federasyonuna (KOP) bağlι Çetinkaya Futbol Kulübünün genç takιmιnda antremanlara başlar. O yιl KOP tarafιndan düzenlenen gençlik turnuvasιnda beğeni kazanιr. O yιllar EOKA’nιn İngilizlere karşι başlattιğι Enosois direnmesinin kιzιşmaya başladιğι vahim yιllardι. Nitekim Çetinkaya da bundan nasibini alιr ve KOP’dan atιlιr. 1955 yιlιnda Rumlar sahalara kilit vurur ve Çetinkaya ile ilişkiler tamamen kopartιlιr.

Dayιsιnιn yanιnda iki yιl çalιştιktan sonra 16, 17 yaşlarιnda İngiliz idaresinde Oksidari (Auxiliary) Polis yazιlιr Özer Komando. 1955 yιlι sonlarιnda da komandoluğa yazιlιr, ve aralarιnda Ali Karayel, Lefkeli Leylâ, Ali Denizer, Huseyin Pof da olan Kιbrιslι Türk Komandolarιndan oluşan Mobile Reserve takιmιnda futbol serüveni başlar. Bu takιmιn kuruluşuna önayak olan kişinin babamιn polislik devresinde yιllarca Lefke’de Polis Komiserliği yapmιş olan rahmetlik Kavaz Efendinin olduğunu böylelikle öğrenmiş oldum. Bu takιmda kaptanlιk mertebesine erişen Özer Komando artιk Kιbrιs’ιn hatιrι sayιlιr futbol yeteklerindendir. Mobile Reserve Kιbrιs çapιndaki asker ve Polis takιmlarιndan oluşan bir ligde 3 yιl üstüste şampiyon olur. Bu arada Çetinkaya ile de ilişkisini kesmiş değildir Özer Komando. İngilizlerin adadan ayrιlmasi ile komandoluk sona erince bir yιl Türk Cemaat polisliği yapar ve artιk sadece Çetinkayada futbol oynar.

Ancak polislik zor meslektir. Futbol hayatιnι etkilemeye başlayιnca kulübünün kendisine başka iş bulacağι sözü üzerine polisliği bιrakιr. Ama bir yιl kadar işsiz kalιr ve zor günler yaşar. Bu yιl içerisinde Magusa Türk Gücü ona cazip bir teklif yapar. Ancak babasι Tenekeci Mehmet hemen Dr. Küçüğe koşar. Rahmetlik ona “Nere gidecen be belânι versin” der ve MTG’ ne gitmesi önlenir. Dr. Küçük onun için Lefkoşa Hava Limanιnda bir güvenlik memuru işi ayarlar. Toplumlararasι çatιşmalarιn başladιğι 1963 yιlιna kadar orada çalιşιr.

Özer Komando’nun futbol hayatι hakkιnda futbolseverlerin geniş bilgisi vardιr. Futbolu bιrakιp İngiltere’ye geldiği 1969 yιlιna kadar ilk Çetinkaya’da sonralarι Küçük Kaymaklι takιmlarιnda, çatιşmalarιn çιkmasι ve ligin iptal edilmesi ile de birkaç yerel takιmda büyük bir üne sahip olur. Kornerden defalarca gol atabilen, oyuncularι çalιmlayιp geçme yeteneği, frikik çekme yeteneği çok gelişmiş bir futbolcu olan Özer Komando futbolseverlere heyecanlι anιlar yaşatιr yιllarca. Tek kusurunun aşιrι sinirli olduğunu kendisi de kabul eder. Yusuf Kaptan Sahasιndaki bir maçta hakemin birini yumruklayιp kιrmιzι kart aldιğιnι anιmsarιm. Futbol hayatι boyunca Ozer Komando Türkiye’nin çeşitli bölgelerine ve İsrail’e gidip futbol oynar ve futbolseverlerin büyük beğenisini kazanιr. Rum takιmlarι da dahil birçok kulüpten kendisine teklif gelir, ama ya babasι ya Çetinkaya yetkilileri ya da o zamanki siyasi liderlik daima onun Çetinkaya’dan ayrιlmasιnι önler. Ta ki Küçük Kaymaklι külübüne olaylι transferine kadar.

Geçenlerde ilk gözağrιsι Çetinkaya ile Luton Town arasιnda son anda oynanmasι önlenen maç hakkιnda da konuştuk. Tabii ki bu olaya herkes gibi o da üzülüp kιzdι. Ama en azιndan sportif ve sosyal alanlarda amborgalarιn kaldιrιlmasι için gelmiş geçmiş hükümetlerin yeterince çalιşmadιklarιnι da vurgulamaktan geri kalmadι. Sporda uygulanan amborgonun ülkemizdeki futbolu çok kötü bir şekilde etkiledigini savunuyor Özer Komando. Futbol seyretmeye gittiğinde yirmi otuz kişilik küçük seyirci kitleleri görmek onu son derece üzüyor. Birkaç ay önce KOP’un düzenlediği ve FIFA Başkanι Platini’nin de bulunduğu bir resepsiyona Çetinkaya da davet edilmişti. Çetinkaya Başkanι KOP tarafιndan kendilerine verilen plaketi Platiniye iade etmiş ve Rumlarιn Kιbrιslι Türklere uyguladiğι spor ambargosunu böylelikle protesto etmişti. Eski takιmιnιn bu hareketi Özer Komando’yu epeyce gururlandιrmιş.

Özer Komando’ya ilk sorum şu olmuştu: Özer Komado’yu nasιl tanιmlarsιnιz? Kimdir Özer Komando? Verdigi cevapda doğal olarak futbolu öne çιkardι. Ama bunun yanιsιra vatanιnι seven bir milliyetçi, herkese iyilik yapmayι seven, “cebinde iki kuruş olsa yoksul birisine veren” bir iyiliksever olarak da tanιmladι. Oğlu ile yazdιğι kitabι Mete Adanιr Vakfιna bağιşlamasι bunun çok iyi bir göstergesi. Mete Adanιr gencecik bir yaşta Türkiye’de başarιlι bir futbolcu iken bir kazaya kurban giderek aramιzdan ayrιlan çok yetenekli bir futbolcumuz idi.

Özer Komando çatιşmalarιn çιkmasι ile bir TMT mensubu olarak önemli görevler yerine getirir. 1963 yιlιnda Küçük Kaymaklιda mermileri bitene kadar çarpιşanlar arasιnda idi o. Ondan sonra Hamitköy, Çağlayan bölgesindeki Polis evleri ve Köşklü Çiftlik bölgelerinde üst kademede mücahitlik ve TMT görevleri üstlenir.

En son görev yaptιğι Köşklüçiftlik bölgesinden ayrιlιr ve sivil hayata geçer. Bu zaman zarfιnda Kιbrιs Türk Ligi tekrar başladιğι için Küçük Kaymaklιda futbol hayatι devam eder. Ama yιllar süren futbol hayatι dizlerini etkilemiştir. Üstelik savaş yιllarιnda tanιk olduğu şeyler zaten asabi olan mizacιnι daha da pekiştirmişti. Arkadaşlarιnιn israrι üzerine beş altι ay Elektrik Dairesinde çalιştιktan sonra 1969 yιlιnda İngiltere’ye akrabalarιnιn yanιna gelir.

İlk çalιştιğι yer bir pirinç fabrikasι olur Özer Komando’nun. Bunu çeşitli fabrikalar takip eder. En son, arkadaşι Tuncel Nalbantoğlunun başlattιğι Vatan Catering et firmasιnda 20 yιl genel müdürlük yaptιktan sonra emekliye ayrιlιr. Bu ülkeye geldiği ilk zamanlardan itibaren de toplum işleri ile uğraşmaktan, toplumu için elinden geldiği kadar yararlι işler yapmaktan geri kalmaz. O zamanki Temsilci Faik Müftüzade ile birlikte ikiye bölünmüş Futbol federasyonunu birleştirmeye çalιşιr. Daha sonralarι ise Mustafa Kemal Derneğinde uğraş verir. Özer Komando dobracι birisidir. Hiçbirzaman düşündüğünü söylemekten çekinen biri olmamιştιr. O, zor günlerde orada burada saklanιp sonralarι etrafta horozlanan sahte milliyetçilerden değil. En büyük üzüntüsü toplumun Kιbrιs konusunda tek sesliliği sağlayamamιş olmasιdιr. Kişilerin kendi menfaatlerini daima ön plana çιkarmalarι yüzünden gittikçe toplum işlerinden uzaklaşιr.

Özer Komando şu an Oxford’a yakιn şirin bir kasaba olan Maidenhead’de 1972 yιlιnda evlendigi Galli ikinci esi ile cok mutlu bir yasam sürmektedir. İlk evliliğinden 4, ikinci evliliğinden 1 çocuğu bulunmaktadιr.. İlerlemiş yaşιna rağmen dinamizmini, spor tutkusunu kaybetmemiştir. Haftada en az iki kez yüzmeye devam etmekte, her gün de en az üç mil yürüyüş yapmaktadιr.

Bizlere oynadιğι futbolla çok zevkli, heyecanlι anιlar yaşatan Özer Komando’ya sağlιklι, mutlu bir yaşam dileğimi eminim hepiniz paylaşacaksιnιz değerli okurlar.