Süpürgeyi altın değerinde işliyoruz. Günün teknolojisi bizi bitirdi. Dolayısıyla bu duruma geldik. Tüketimle birlikte üretim de düştü ve her geçen gün düşmeye devam ediyor" dedi.
Edirne Süpürge Borsası'nda, her biri mesleğinin son temsilcileri olan süpürgeciler, mesleklerinin yaşaması için ter döküyor. Yaklaşık 30 yıl öncesine kadar bine yakın kişinin geçim kaynağı olan, 300 ustanın yer aldığı Süpürge Borsası'nda bugün geriye sadece 10 usta kalırken, tüketimin azalması kar yapmalarını engelliyor.
Edirne'de 50 yıldır süpürgecilik yaparak geçimini sağlayan Hamdi Gaspar, mesleklerini yaşatmanın her geçen yıl daha da zorlaştığını ifade etti. Mesleğe başladığında bölgede 300 ustanın bulunduğunu ifade eden Gaspar, "Bu sanata 1970'de iş yerimi açarak başladım. O günden bugüne devam etmekteyim. Başladığımız zamanlarda burada Edirne Ticaret Borsası'na kayıtlı 300 üye vardı ve hepsinin burada iş yeri vardı. Günümüzde şu anda faaliyet gösteren 10 arkadaşımız kaldı. Günün teknolojisi bizi bitirdi. Dolayısıyla bu duruma geldik. Tüketimle birlikte üretim de düştü ve her geçen gün düşmeye devam ediyor. Çünkü eleman yetişmiyor. Bir elemanın yetişmesi için zamana da ihtiyaç var. İstikrarı olmayan bir işle uğraştığımız için bu meslekte eleman yetişmesi imkansız artık" dedi.
'TÜRKİYE'NİN HER YERİNE ÜRÜN GÖNDERİYORDUK'
Şu anda süpürge üreten kişilerin çoğunun emekli olduğuna dikkat çeken Gaspar, artık kar marjlarının da çok düşük olduğunu belirtti. Gaspar, "Kar marjı artık çok düşük. Tüketimin de düşmesiyle çok iş yerleri kapandı. Daha önceleri gözle görülmüyordu ama Edirne ekonomisini çok canlandıran bir sektördü. Bunun yanında bölgemizde de çok yetişiyor hammadde olarak. İşlenmemiş ve işlenmiş ürünleri Türkiye'nin her yerine gönderiyorduk. Çok hızlı faaliyet vardı" diye konuştu.
'ALTIN DEĞERİNDE İŞLİYORUZ'
İstikrarı olmayan bir işle çalıştıkları için yeni iş yeri açılmadığını söyleyen Gaspar, "Kar getirmeyen bir iş olduğundan dolayı zaman geliyor zararına çalışıyoruz. Bu nedenle aracı kuruluşlarla çalışıyoruz. Onlar da kendi karlarını düşünerek ona göre satıyor ve biz bir şey kazanamıyoruz. Bizi bu durum çok zorluyor. Bu sene öyle bir yıl yaşadık ki geçen sene kilosu süpürge telinin 9 liraydı, bu yıl 19 liraya kadar çıktı. Bir süpürgeyi kilogram üzerinden alıp işliyorsun, bu esnada yüzde 20'ye varan sap ve çöp kaybı oluyor. Yani işimiz gram altın değerinde oldu. Süpürgeyi altın değerinde işliyoruz. Bir süpürgenin nereden baksanız 10 lira işçilik maliyeti, 10 lira da ham madde maliyeti gidiyor. 20 liraya ben süpürgeyi satarsam belki ayakta dururum" dedi.
'BİZ SON TEMSİLCİLERİYİZ'
Baba mesleği süpürgeciliği 40 yıldır sürdüren Yılmaz Helvapişiren, kendilerinin artık son temsilciler olduğunu belirterek, "Bu benim baba mesleğim. 40 yıldır süpürge üretimi yapıyorum. Mesleğimiz zor, kolay değil. Çok uğraşması var. Yıllardan beri bu işi yaptığımız için bize çocuk oyuncağı geliyor. Şu an hiç ustamız kalmadı. Herkes yaşlandı, geçim sıkıntıları oldu ve bıraktı. Eskiden mesleğimiz çok rağbet görüyordu, 300 tezgah vardı, bugün 4-5 tane kaldı. Biz artık son temsilcileriyiz. Yaş ilerleyince biz de anca bildiğimiz işi yapıyoruz. Belki 3 - 4 sene sonra biz de bırakınca bu meslek bitecek" dedi.
'GİTGİDE TÜKENİYORUZ'
50 yıldır süpürgecilik yapan ve bu meslekten emekli olan Hasan Usta da, süpürge ustaları olarak git gide tükendiklerini söyledi. Usta, "Artık süpürgenin kullanım alanı daraldığından dolayı teknoloji bizi bitirdi. Teknolojiye yenik düştük. Hepimiz 60'ın üzerindeyiz ve git gide tükeniyoruz. Kala kala 4 firma kaldı. Artık meslek bitiyor. Gençler neden gelsin ayrıca. Önü açık bir meslek değil. Kullanım alanı dar. Biz kendimiz de almıyoruz artık. Ben oğlum olsa buraya gel demem" diye konuştu.
'ÖZELLİKLE TURİSTLER RAĞBET GÖSTERİYOR'
Kentte süs eşyası olarak üretilen aynalı süpürge satan Serhat Gelen ise özellikle turistlerin çok rağbet gösterdiğini ifade ederek, "Gelen turistler çok değişik geldiği için aynalı süpürgeye rağbet gösteriyorlar. Alıp süs eşyası olarak götürüyorlar. Biz de kendi evlerimizde kullanıyoruz. Ama tabii ki son dönemde bu yönde satışlar da azaldı. Olabildiğince bu geleneği yaşatmaya çalışıyoruz" dedi.
