Erdoğan'ın canlı yayınının faturası halka kesildi

Cumhurbaşkanı Erdoğan önceki akşam TRT yayınında Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’yla bir görüşme gerçekleştirdiğini ve faizin düşürülmesinin şart olduğunu söyledi. Dolar tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı, Türk Lirası cinsinden dış borç milyarca lira arttı.

EKONOMİ 03.06.2021, 15:06 Pelin Su Tamer

Erdoğan'ın canlı yayınının faturası halka kesildi

Erdoğan ‘faiz enflasyonun sebebidir’ inadı ile ilgili canlı yayında şu ifadeleri kullandı: “Faizleri düşürmemiz şart. Temmuz ağustos buraları bulacağız ki faiz düşmeye başlasın. Faiz yükünü biz yatırımların üzerinden kaldırırsak, maliyetlerin üzerinden kaldırırsak, ondan sonra maliyet enflasyonunu tetikleyen faiz olduğu için orada da bir rahatlama dönemine girmiş olacağız. Bütün mesele maliyet enflasyonundan faiz yükünü kaldırmaktır.”

Erdoğan’ın bu değerlendirmeleri sonrası TL’deki değer kaybı dikkati çekti. Faizlerin düşürüleceği yönünde oluşan algı, TL’nin çakılmasına neden oldu. Açıklamaların ardından dolar/TL kuru 8,81 TL'ye çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Kur hızlı yükselişin ardından 8,71 TL seviyesine gerilerken, sabah saatlerinde 8,60 TL'den işlem görmeye başladı. Önceki gün 8,53 TL’den kapanan dolar/TL kuru, Erdoğan’ın ağzını açmasıyla yaklaşık 10 kuruş artarak gün içinde 8,63 TL’den işlem gördü.

ÜLKENİN DIŞ BORÇ 45 MİLYAR LİRA ARTTI

Bu 10 kuruşun ülke ekonomisine maliyeti ise milyarlarca lirayı buldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye’nin toplam brüt dış borcu 450 milyar dolar. Bu borcun 194 milyar doları kamuya 256 milyar doları ise özel sektöre ait. Döviz kurundaki 10 kuruşluk artış dış borcun TL cinsinden 45 milyar lira artmasına neden oldu.

ÇİFTÇİLERİN MALİYETİ KATLANDI

Salgın yarattığı tahribat nedeniyle Uluslararası piyasalarda tarım ürünlerinin fiyatları katlanıyor. Türk Lirası’nda yaşanan değer kaybı ise bu fiyat artışlarından Türkiye’nin daha fazla etkilenmesine neden oluyor. Döviz kurundaki artış nedeniyle özellikle girdi maliyetlerindeki yükseliş üreticiyi mağdur ediyor. Dolardaki her artış çiftçiye gübre, mazot, zirai ilaç ve yem zammı olarak yansıyor.

Üretici maliyetlerindeki artış ise enflasyonu tehdit ediyor. Nisan ayında üretici fiyat endeksi yüzde 35’lere çıkarken enflasyon son iki yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 17’ye yükseldi. Girdi maliyetlerindeki en büyük artış ise gübrede fiyatlarına yansıyor. Gübre, yılbaşından bu yanan yüzde 40 oranında zamlandı. Dolar kurundaki en ufak bir kımıldama artık çarşı pazara yansıyor.

Dolar kurundaki artışın ardından sahneye çıkan Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, tersi yönde mesajla piyasaların ateşini düşürmeye çalıştı.

Kavcıoğlu, "piyasalardaki haklı bir gerekçeye dayanmayan erken gevşeme beklentilerinin tümüyle ortadan kalkması gerektiğini, Merkez Bankası'nın kanunla kendisine verilmiş fiyat istikrarı amacına bağlı olduğunu" söyledi. Kavcıoğlu’nun açıklamalarının ardından dolar kuru 4 kuruş geriledi.

***

Ani faiz indirim kriz yaratır

Erdoğan’ın açıklamalarının sürpriz olmadığını söyleyen Dr. Murat Kubilay, “Zaten Naci Ağbal’ın görevden alınması, son iki ayda Para Politikası Kurulu’nda yaşanan değişiklikler buna işaret ediyordu. Ancak kritik olan nokta bu faiz indirimin nasıl yapılacağı” dedi. Kubilay’ın değerlendirmeleri şöyle: “Enflasyonda iyileşme görülmeden ani faiz indirimi kur şoklarına neden olacaktır. Kur şoklarına ekonomi olarak alıştık aslında kritik olan daha büyük şokların meydana gelmesi… Aslında Merkez Bankası’nın 128 milyar dolarlık rezervinin bu şoklar için kullanılması gerekirdi ancak şimdi böyle bir rezerv de yok. Merkez Bankası fiili olarak bağımsız değil, zaten şart da değil öncelik kurumsallık. Türkiye gibi ülkelerde yeterli kurumsal yapı olmadığı için Merkez Bankası bağımsızlığı önemli oluyor. Birçok ürünün girdisi ithal olduğu için ürün fiyatlarında artış meydana gelecektir. Satın alma gücü daha da azalacak.”

***

NE OLMUŞTU?

Mart ayında Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısının ardından politika faizi yüzde 17’den yüzde 19’a yükseltilmişti. Kararın ardından Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal görevden alınmış yerine Eski AKP milletvekili ve Yeni Şafak yazarı Şahap Kavcıoğlu atanmıştı. Ağbal’ın görev süresi boyunca dolar kuru 7,30 TL’ye Kavcıoğlu, göreve başlamasının ardından yapılan iki PPK toplantısında ise faizler yüzde 19’da sabit tutuldu. Ancak iki aylık süreçte 9 üyesi bulunan PPK’nin 4 üyesi görevden alındı.

Türkiye Cumhuriyeti'nde 14 Mayıs 2023'de yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimini kim kazanır?

Tümü

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	33	90
2. Fenerbahçe	33	86
3. Trabzonspor	33	55
4. Beşiktaş	33	51
5. Başakşehir	33	49
6. Rizespor	33	48
7. Kasımpasa	33	46
8. Antalyaspor	33	45
9. Alanyaspor	33	45
10. Sivasspor	33	45
11. A.Demirspor	33	41
12. Samsunspor	33	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	33	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	33	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	34	77
2. M.City	33	76
3. Liverpool	34	74
4. Aston Villa	34	66
5. Tottenham	32	60
6. M. United	33	53
7. Newcastle	33	50
8. West Ham United	34	48
9. Chelsea	32	47
10. Bournemouth	34	45
11. Brighton	33	44
12. Wolves	34	43
13. Fulham	34	42
14. Crystal Palace	34	39
15. Brentford	34	35
16. Everton	34	33
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	34	25
19. Burnley	34	23
20. Sheffield United	34	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	32	81
2. Barcelona	32	70
3. Girona	32	68
4. Atletico Madrid	32	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	32	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	32	42
10. Getafe	32	40
11. Osasuna	32	39
12. Sevilla	32	37
13. Las Palmas	32	38
14. Deportivo Alaves	32	35
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	32	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	32	14