Osmanlı'dan günümüze uzanan 700 yıllık lezzet; Gelibolu Peynir Helvası

ÇANAKKALE'nin Gelibolu ilçesinde yaklaşık 700 yıllık geçmişe sahip çoban tatlısı olarak da bilinen 'peynir helvası', Türk mutfağının, vazgeçilmez lezzeti olmaya devam ediyor. 71 yıldır peynir helvası üreten ailenin 5'inci kuşak temsilcisi Süleyman Burak Batır (32), Gelibolu peynir helvasının, 1844 yılında Muhammed Kamil tarafından 'Kitabüt Tabbahin' adlı ilk yazılı yemek yazmasında, Osmanlı saray mutfağında yer aldığını, bu lezzetin günümüze kadar ulaştığını söyledi.

ÖZEL HABER 20.02.2021, 09:18

123

Osmanlı'dan günümüze uzanan 700 yıllık lezzet; Gelibolu Peynir Helvası

Gelibolu ilçesinde kendine has lezzetiyle yaklaşık 700 yıldır üretilmeye devam eden peynir helvası, Türk mutfağının sofralarını süslüyor. İlk üretiminin 1300'lü yıllarda yapıldığı düşünülen eşsiz lezzet, tuzsuz beyaz peynir, un ve şeker kullanılarak ortaya çıktı. 1844 yılında Muhammed Kamil tarafından 'Kitabüt Tabbahin' adlı ilk yazılı yemek yazmasıyla Osmanlı saray mutfağında yerini alan Gelibolu Peynir Helvası, aynı zamanda çoban tatlısı olarak da biliniyor.

‘700 YIL ÖNCESİNE DAYANAN BİR ÇOBAN HELVASI’
İlçede, 71 yıldır peynir helvası üretimi yapan ailenin 5'inci kuşak temsilcisi Süleyman Burak Batır, Gelibolu peynir helvasının, asırlar öncesine dayanan tarihi bir Türk tatlısı olduğunu söyledi. “Peynir helvası, aslında Türklerin Rumeli’ye geçerken yanlarında getirdikleri, yani kökeni 700 yıl öncesine kadar dayanan bir çoban helvasıdır" diyen Batır, şunları söyledi:
"Eski dönemlerde teknolojik cihazlar olmadığı için sütün en iyi saklanma yöntemi peynir olarak görülüyor. Çobanların, özellikle sürü sahiplerinin, peynir yaptıktan sonra da çeşitli türevlerde küpe basma, tatlandırma gibi faaliyetleri mevcut. Bu faaliyetlerin en güzel örneği de peynir helvasıdır. Bizim peynir helvamız yörede yapılanlardan biraz farklıdır. Biz sadece tuzsuz beyaz peynir, az miktarda un ve şeker kullanıyoruz. Bazı yerlerde irmik, tereyağı kullanıyorlar. Ama biz yağlı peynirden yaptığımız için herhangi bir yağ eklemiyoruz. İrmik, yumurta kullanmıyoruz. Katkı maddesi kullanmadığımız için raf ömrü de çok uzun oluyor."

OSMANLI’NIN İLK YAZILI YEMEK YAZMASI KİTABINDA DA TARİFİ YER ALIYOR
Gelibolu’nun meşhur peynir helvasını ilk duyan ve görenlerin, "Peynirden tatlı mı oluyor?" sorularıyla karşılaştıklarını da kaydeden Süleyman Burak Batır, "Bu aslında çok güzel bir süt ürünü tatlısıdır. O yüzden de biraz ekşimtırak. Peynirin o kendine ait mayhoş tadı var. Ama oldukça şekerli bir yapısı da var. Toz şeker kullanmamızın sebebi aslında o kütle haline gelen beyaz peynirin, şekerin kristalize yapısıyla parçalanmasıdır. Tatlıyı ağzına attığınız zaman bazen çıtır çıtır bir lezzet bırakıyor. Osmanlı saray mutfağında tutulan kayıtlar var. Muhammed Kamil isimli bir doktor, sarayda pişirilen yemeklerin insanları rahatsız etmemesi için reçetelendirmiş. Yani Osmanlının ilk yazılı yemek yazması dediğimiz yemek kitabını oluşturmuş. Bu yemek kitabında da bizim peynir helvasının tarifi var. Tarifinde, ‘Az miktarda tuzsuz beyaz peynir tencereye konur, eritilir, içine biraz un ilave edilir. Toparlandıktan sonra varsa şeker, yoksa bal ile tatlandırılıp, yenir' deniyor. 1844 yılında yazılmış bu Kitabüt Tabbahin dediğimiz ilk yazılı yemek yazmasında bile bizim bu peynir helvasının ne şekilde yapıldığı açıkça yazıyor" dedi.

‘BU TATLI GELİBOLU’YLA ÖZDEŞLEŞTİ’
700 yıllık lezzetteki sırrı tamamen doğal olmasına bağlayan Batır, “Artık bu tatlı Gelibolu’yla özleşti. Gelibolu denince ilk akla peynir helvası geliyor. O yüzden Gelibolu’ya gelip de peynir helvası yemeden gitmek olmaz. Bir de bu yöremizde deniz ürünleri çok meşhur. Balık yendikten sonra üzerine helva yenir. Bu sebeple balık ile diğer yemek çeşitleri yanında helvamız çok tercih ediliyor. Herkesi Gelibolu’ya bu lezzetimizi tatmaya bekliyoruz” diye konuştu.

Türkiye Cumhuriyeti'nde 14 Mayıs 2023'de yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimini kim kazanır?

Tümü

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	32	87
2. Fenerbahçe	32	85
3. Trabzonspor	32	52
4. Beşiktaş	32	48
5. Rizespor	32	48
6. Başakşehir	32	46
7. Kasımpasa	32	46
8. Sivasspor	32	44
9. Antalyaspor	32	42
10. Alanyaspor	32	42
11. A.Demirspor	32	40
12. Samsunspor	32	38
13. Ankaragücü	32	37
14. Kayserispor	32	37
15. Konyaspor	32	36
16. Hatayspor	32	33
17. Gaziantep FK	32	31
18. Karagümrük	32	30
19. Pendikspor	32	30
20. İstanbulspor	32	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	30	68
2. Göztepe	30	60
3. Kocaelispor	30	52
4. Ahlatçı Çorum FK	30	52
5. Sakaryaspor	30	51
6. Bodrumspor	30	49
7. Boluspor	30	46
8. Bandırmaspor	30	46
9. Gençlerbirliği	30	44
10. Erzurumspor	30	41
11. Keçiörengücü	30	36
12. Şanlıurfaspor	30	34
13. Ümraniye	30	34
14. Manisa FK	30	33
15. Tuzlaspor	30	32
16. Adanaspor	30	32
17. Altay	30	15
18. Giresunspor	30	7

Takımlar	O	P
1. M.City	32	73
2. Arsenal	32	71
3. Liverpool	32	71
4. Aston Villa	33	63
5. Tottenham	32	60
6. Newcastle	32	50
7. M. United	32	50
8. West Ham United	33	48
9. Chelsea	31	47
10. Brighton	32	44
11. Wolves	32	43
12. Fulham	33	42
13. Bournemouth	32	42
14. Crystal Palace	32	33
15. Brentford	33	32
16. Everton	32	27
17. Nottingham Forest	33	26
18. Luton Town	33	25
19. Burnley	33	20
20. Sheffield United	32	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	31	78
2. Barcelona	31	70
3. Girona	31	65
4. Atletico Madrid	31	61
5. Athletic Bilbao	31	57
6. Real Sociedad	31	50
7. Valencia	31	47
8. Real Betis	31	45
9. Villarreal	31	39
10. Getafe	31	39
11. Osasuna	31	39
12. Las Palmas	31	37
13. Sevilla	31	34
14. Deportivo Alaves	31	32
15. Mallorca	31	31
16. Rayo Vallecano	31	31
17. Celta Vigo	31	28
18. Cadiz	31	25
19. Granada	31	17
20. Almeria	31	14