07.11.2020, 18:40 977

The Queen’s Gambit ve Yas Tutmak Üzerine

Reyhan Algül

Netflix’in yeni dizisi The Queen’s Gambit son zamanlarda çok beğendiğim dizilerden biri oldu. İzlemeyenler için spoiler olacak ama dizi annesi öldükten sonra verildiği yetimhanenin hademesinden satranç öğrenen Beth’in, dünya satranç şampiyonluğuna giden öyküsünü anlatıyor. Satranç dünyasını ilgi çekici yansıtmasının yanı sıra; bağımlılık, takıntılar, melankoli gibi birçok konuyu işlemesini ve bilhassa yas konusunu ele alışını başarılı buldum. Yas üzerinde özellikle durmak istiyorum çünkü yas hakkında konuşmak tıpkı ölüm hakkında konuşmak gibi sevimli bulmadığımız ve hatta kaçındığımız bir konu.

Yas deyince aklımıza sevdiğimiz birinin ölümü gelse de göçmenlik, birinin hayatımızdan çıkması, ayrılık, boşanma, taşınma, bir şeyi kaybetmek gibi birçok olay beraberinde kendi yaslarını getiriyor. Yaşadığımız bu salgın dönemi de aslında bir yas süreci. Özgürlüğümüzün kısıtlanması, soyut bir güç tarafından (COVID-19) evlerde kalmak zorunda bırakılmamız, her şeyin hızlıca değişmesi, sevdiklerimize sarılamamamız, planlarımızın boşa çıkması, ölen tanıdıklarımızla vedalaşamamamız, cenazelere katılamamamız, taziyelerimizi yapamamamız gibi birçok şey yaslarımızı eksik yaşamımıza sebep oluyor.

Diziye geri dönersek, henüz bir çocukken biyolojik annesi intihar eden Beth, onu evlat edinen annesinin de ansızın ölmesiyle kendi zihninde kaybolmaya ve bir yıkıma doğru sürüklenmeye başlıyor. Ezeli rakibi Borgov’a yenilmesi de yine başka bir kayıp olarak karşısına çıkıyor. Yaslarını düzgün tutamaması, alkole ve haplara sığınması onu neredeyse yaşam amacı olan satrançtan uzaklaştırıyor. Beth, ikinci kere anne kaybıyla beraber tüm geçmiş kayıplarının anısıyla da yüzleşmeye başlıyor çünkü her güncel kayıp aslında geçmişteki kayıpları özetler, tetikler ve onları yeniden görünür kılar.

Anormal zamanlar yaşadığımız bugünlerde, artan kaygılarımızın, depresif ruh hallerimizin ve devam eden belirsizliğin bazılarımız için eski yasları tekrar ortaya çıkarması hiç şaşırtıcı değil. Yastan korksak da hoşlanmasak da yas tutmamak karşımıza dirençli depresyonlar, kalıcı yas bozuklukları, uyku bozuklukları, alkol/madde bağımlılığı ve intihar olarak çıkabiliyor.

Peki bugünlerde yas nasıl tutulur? Bunun özel bir yolu, uygulaması yok. Bir yası yaşamanın ilk aşaması yas tutmaya ihtiyacımız olduğunu fark etmektir. Yasın bir süreç olduğunu ve içinden de ancak yaşanılarak geçilebileceğini bilmeliyiz. Ağlamak, anlatmak, yazmak, kalpteki sızıyla durabilmek, kendimizle ve hayatla ilgili yeniden düşünmek, önerilere uymak ama bunları takıntı haline getirmemek ve artık belirsizlikle yaşama döneminde olduğumuzu hatırlamak gerekiyor.

Yaslarımızı tutabildiğimiz zamanlar diliyorum…

Uzman Klinik Psikolog Reyhan Algül

#yas #klinik psikolog #The Queen's Gambit #psikoloji #film analizi #ruh sağlığı

Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

Türkiye Cumhuriyeti'nde 14 Mayıs 2023'de yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimini kim kazanır?

Tümü

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	33	90
2. Fenerbahçe	33	86
3. Trabzonspor	33	55
4. Beşiktaş	33	51
5. Başakşehir	33	49
6. Rizespor	33	48
7. Kasımpasa	33	46
8. Antalyaspor	33	45
9. Alanyaspor	33	45
10. Sivasspor	33	45
11. A.Demirspor	33	41
12. Samsunspor	33	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	33	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	33	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	34	77
2. Liverpool	34	74
3. M.City	32	73
4. Aston Villa	34	66
5. Tottenham	32	60
6. M. United	33	53
7. Newcastle	33	50
8. West Ham United	34	48
9. Chelsea	32	47
10. Bournemouth	34	45
11. Brighton	32	44
12. Wolves	34	43
13. Fulham	34	42
14. Crystal Palace	34	39
15. Brentford	34	35
16. Everton	34	33
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	34	25
19. Burnley	34	23
20. Sheffield United	34	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	32	81
2. Barcelona	32	70
3. Girona	32	68
4. Atletico Madrid	32	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	32	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	32	42
10. Getafe	32	40
11. Osasuna	32	39
12. Sevilla	32	37
13. Las Palmas	32	38
14. Deportivo Alaves	32	35
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	32	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	32	14