Bilim Kurulu üyesine göre normalleşmeye yakın iller

Sağlık Bakanlığı'nın koronavirüsle mücadele kapsamında açıkladığı illerin haftalık vaka oranlarına göre 100 bin nüfusta vaka sayısı 10'un altında kalarak 'düşük riskli' görülen iller Hakkari, Şırnak, Muş, Batman ve Diyarbakır oldu. Vaka sayısı 100 bin nüfusta 100'ün üzerinde çıkan 12 il ise 'yüksek riskli' olarak haritada yer aldı. Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, illerin haftalık güncel verilerini, harita üzerinde inceleyerek, normalleşmeye yakın ve uzak illeri değerlendirdi. Prof. Dr. İlhan, il il 100 bin nüfustaki vaka sayılarının yer aldığı haritanın, 1 Mart'ta başlayacak 'yerinde karar' için anahtar olacağını söyledi. İlhan, haritaya göre illerin kendi aralarında kategorize olduğunu net olarak gördüklerini belirterek, "Rize, Trabzon, Giresun, Ordu ve Samsun illerimiz 100 binde 200'den fazla. Konya, Aksaray, Osmaniye, Karaman illerimizin 100 binde 100'den fazla olduğunu gözlemliyoruz. Onun dışındaki illerimiz genel olarak aslında 100 binde 100'ün altındalar" dedi.

'ANKARA, ESKİŞEHİR İYİ DURUMDA'
Prof. Dr. İlhan, vaka sayası 10'un altındaki düşük riskli 5 ilin yanında normalleşmeye en yakın diğer illeri incelerken, "Ankara, büyükşehir olarak baktığımızda aslında iyi bir durumda, Ankara'daki vatandaşlar kurallara uyuyorlar. Eskişehir iyi durumda, İzmir biraz daha olumsuz durumda; ama aslında Ankara'ya oldukça yakın gibi düşünülebilir. Antalya biraz daha yüksek, bir üst seviyede gibi düşünmek gerekiyor, Mersin beraber şekilde yüksek. Adana örneğin Ankara'ya yakın bir skalada, Ankara ile benzer bir değişim yapılabilir. Hatay, Ankara'ya benzer bir zaman diliminde. Doğuya doğru Adıyaman'da olumsuz bir durum söz konusu, Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş görece daha iyi. Batıda Kütahya Eskişehir'den nüfusu az olmasına rağmen daha olumsuz rakamlara sahip, Balıkesir daha olumsuz rakamlara sahip, Çanakkale daha iyi rakamlara sahip. Doğuda da batıda da yüksek illerimiz de var düşük illerimiz de var. Buna göre hareket edilip kurallara uyulursa biran önce o yüksek illerimiz de kısa zamanda aşağıya doğru gelir" dedi.

'KAPANMAYA DOĞRU DA YOL ALMA OLABİLİR'
Prof. Dr. İlhan, yerinde karar döneminin illeri rahatlatmaya yönelik bir yaklaşım olduğuna dikkat çekerek, "Ancak bu yaklaşım mutlaka açılışa doğru gidecek bir yaklaşım değil. Bu sisteme göre illerimizin eğer vaka sayısı fazlaysa kapanmaya doğru da yol alma söz konusu olabilir. Ya da bugün 'mavi' bölgede dediğimiz 100 binde çok daha düşük rakamlara sahip ilimizde vaka sayısı çok artarsa yeni normal ile birlikte çok riskli gruba da girip, yine bir kapanmaya doğru yol alabilir. Haritada iller risk durumuna göre renklendirilebilir. Tam kesinleşince uygulama tarihi, uygulama yaklaşımı bakanlığın sayfasında yayınlanır, ona göre de her ilimiz kendi sınıfını görüp, alınacak önlemleri ve açılmayı değerlendirir" diye konuştu.

'TÜM İLLERİN MAVİYE DÖNMESİ MÜMKÜN'
Prof. Dr. İlhan, açılmanın yanlış anlaşılmaması gerektiğini vurgulayarak, "Açılma fiziksel mesafeden, maske takmaktan vazgeçeceğiz anlamına gelmiyor. Bir ilimizde vaka sayısı çok düşük olsa dahi mutlaka kapalı ortamların havalandırılması, kalabalığa girmeme ve açılacak kafe ve restoranların kurallara uyması gereken yaklaşımların benimsenmesi gerekiyor. Okullarımız da açılacak, aşılamada çok ciddi bir seviyeye ulaştık. Hep beraber kurallara uyarsak tüm Türkiye'de renklerin maviye döndüğünü görmek mümkün olacaktır" diye konuştu. 

KARADENİZ'DE ARTIŞIN NEDENİ
Prof. Dr. İlhan, Karadeniz'deki vaka artışının nedenine ilişkin, "Nedeni hem o bölgede mutant virüs daha çok olabilir, hem de o bölgede vatandaşlar daha çok bir araya gelebilirler, daha çok maske takmayabilir, kapalı ortamlarda bir araya gelebilirler. Bunları üst üste koyduğumuzda bunların nedeni ikisi de olabilir. Biliyorsunuz mutant virüs PCR pozitiflikten sonra geriye doğru dönük araştırılıyor, bunun sonuçları bu illerimizdeki filyasyon sonuçları o illerde bulaşın acaba nasıl olduğuna dair yapacağımız tarama sonuçları bunları söyleyecektir, kısa zaman içinde de ortaya çıkar. Aşikar olan şu ki ne olursa olsun vaka sayısı yüksek. Mutant virüs olsa da olmasa da özellikle o bölgede kalabalık ortama girilmemeli, ortam temiz hava ile havalandırılmalı, maske, temizlik kuralına uymalı. Bu illerde diyelim ki 100 binde 200'den 300 civarına yükseldi, İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu kararı ile örneğin o ile giriş çıkış yasaklanabilir, o ilde vakaların çok olduğu özelikle bazı mahalleler, ilçeler varsa oraya giriş çıkışın kapatılması söz konusu olabilir. Veya sokağa çıkma kısıtlamaları örneğin ilin bir bölgesinde kaldırılabilir, bir bölgesinde farklı bir yaklaşım geliştirilebilir" ifadesini kullandı. 

İl haritasında Ankara'da 100 bin nüfusta görülen vaka sayısı 35.39, İzmir'de 42.67, İstanbul'da 68.23 olarak yer aldı.