Gümüşhane'de defineciler durmuyor

GÜMÜŞHANE'de yasal izinle Dipsiz Göl'de yapılan kazıyla gündeme gelen define meraklıları, kentin tarihi mekanları, köprüleri, mezarlıkları ve özel arazilerini kazıyor. Romalılardan kaldığını düşündükleri altınları arayan definecilerin kentte bir efsanenin peşine takıldığını anlatan Tarihçi-Yazar Güngör Üçüncüoğlu, “Define arama sektörü oluştu. 30-40 bin liraya dedektör satın alan var.

TÜRKİYE 14.12.2020, 08:46 14.12.2020, 08:55

Bu kadar paran varsa zaten defineyi buldun. Neden uğraşıyorsunuz?” diyor.

Tarihte farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan Gümüşhane'de define meraklıları, çoğaldı. Dumanlı köyü sınırları içerisinde yer alan Taşköprü Yaylası'nda bulunan ‘Dipsiz Göl'de, yasal izinle yapılan kazıda 12 bin yıllık göl yok edildi. Bölgede bir dönem kalan Roma İmparatorluğu'nun Anadolu'daki 4 büyük lejyonu arasında gösterilen 15’inci Apollinaris lejyonunun hazinesinin olduğuna inanan defineciler, Dipsiz Göl’de herhangi bir tarihi kalıntıya ulaşamadı.

‘HER YERİ KAZIYORLAR’
Define meraklıları bugüne kadar kilise, tarihi alan ile mezarlıklar ve özel arazilerde çok sayıda kazı yaptı. Şu ana kadar bir şey bulamayan defineciler en son jandarma baskınıyla Aksu köyünde bir evin altında 12 metre uzunluğunda tünel kazdıkları sırada suç üstü yakalandı. Kentte kazı yapmak isteyenlerin bilgi almak için başvurduğu isimlerden birisi olan tarihçi yazar Güngör Üçüncüoğlu, yaşananlar hakkında şunları anlattı:
“Bugüne kadar yapılan 28 yasal kazıda sonuca ulaşılamadı. Kazı yapanlar dedektör ve çeşitli elektronik cihazlar, kazma, kürek, aydınlatma ile diğer malzemeler için de en az 50 bin TL harcama yapıyor. Yasal kazılarda ise ödenen harçlar, mekanların eski haline getirilmesi, iş makineleri kiralanması ile bu rakamlar 2'ye 3'e katlanıyor”. Eline çizilmiş kroki veya benzer haritaları alanların, görüşmek için geldiğini söyleyen Üçüncüoğlu, definecileri boşa kürek çekmemeleri konusunda uyarırken, “Ancak pes etmiyorlar. Rumca yerleşim yerleri ile kentte sayıları 310'u bulan kiliselerin yerini gittikleri köylerde vatandaşlara soruyorlar” diyor.

‘HARİTALAR UYDURMA’
Tarihçi-Yazar Güngör Üçüncüoğlu, kentin tarihi özelliği olduğunu belirterek bir dönem Rumların bölgede yaşadığını söyledi. İlk çağdan günümüze kadar 14 çeşit madenin de çıkartıldığı topraklar olması nedeniyle definecilerin uğrak yeri haline geldiğini belirten Üçüncüoğlu, "Define arayanların ellerinde haritalar var. Bu haritalar birbirlerine uydurdukları haritalardır. Yani, kendine göre bir harita yapıp, işaretler çizip başkasına satıyor, o da bir başkasına satıyor. Bu işler böyle devam ediyor. Defineciler de bir inanış vardır; ‘definenin muhakkak muskalanması lazım ki defineyi cinler bıraksın.’ Defineciler, define olan yere hoca getirir veya muska yazarak çıkartmaya çalışırlar" diye konuştu.

'BİLİYORUM DESEM KAZMA KÜREKLİ 100 KİŞİ KAPIMA YIĞILIR'
Dipsiz Göl kazısında Romalılardan kalma altın olduğunun iddia edildiğini ifade eden Üçüncüoğlu, şunları anlattı:
"Yılda en az 100 kişi yanıma geliyor. Bazı yerleşim yerlerini soruyorlar. Şu anda ‘2-3 yer biliyorum’ desem, kazma küreklerle 100 kişi kapımın önüne yığılır. Devlet definecilik yasası çıkarttı. Müracaat ediyorsun, bulduğun definenin yüzde 50’si senin. Yer devletinse yüzde 40'ı senin. Resmi yoldan bu işi yapabilirsin” diyor.

'BEN DE ÇOK KAZDIM AMA, BULAMADIM'
Gümüşhane halkı ise definecilerin kentte tarihi mekanları, talan etmesinden rahatsız. Kent sakinlerinden Zekeriya Çiçek, definecileri boşuna kazı yapmamaları konusunda uyararak, "Rumların zamanında dağlara define gömüldüğünü söylüyorlar. Ne yazık ki define diye bir şey yok. Ben de gençliğimde çok aradım, her yeri kazdım ama hiç altın bulamadım. Yalnızca kemik buldum” diye konuştu.

'ELİNE KAZMA-KÜREK ALAN PARÇALIYOR'
Bilgin Bozkır, “Eline kazma küreği alan köprü, okul, kilise, manastır, şapel, mezar ne var ne yok her şeyi parçalıyor. Yazıktır, günahtır. Bunlar talancıdır, işi bilmeyen insanlardır. Hiçbir şey bulamadıkları gibi bir de güvenlik kuvvetleri tarafından yakalanıyorlar ardından da ağır para cezası ödüyorlar” dedi.

'CAHİLLİKTEN GELİYOR'
Murat Yılmaz ise “Cahillikten define arıyorlar. Kendilerine göre düzenledikleri işaretlerin altında define olduğuna inanıyor ve kazmaya başlıyorlar. Kentin, tarihinde Gümüş yatakları olduğu için bugün de define olduğuna inanıyorlar. Herkes eline kazmayı alıp her yerde define aramak için bütün tarihi değeri olan eserler ile sembolleri kırarsa yazıktır, günahtır" ifadelerini kullandı.

‘KAZILARDA BÖLGE VE ESERLER HASAR GÖRDÜ’
Uzmanlar, Gümüşhane’de definecilerin yaptığı kazılar nedeniyle Buzul Çağı'ndan kalma 12 bin yıllık Dipsiz Göl, Arkeolojik Doğal Sit Alanı Santa Harabeleri, Rumların yaşadığı dönemde inşa edilen Yeşildere Kilisesi, Tarihi Ayvalos Kilisesi, Pavrezi Şapeli ile Dağ Manastırı olarak adlandırılan mağaranın zarar gördüğünü bildirdi.

Türkiye Cumhuriyeti'nde 14 Mayıs 2023'de yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimini kim kazanır?

Tümü

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	38	102
2. Fenerbahçe	38	99
3. Trabzonspor	38	67
4. Başakşehir	38	61
5. Kasımpasa	38	56
6. Beşiktaş	38	56
7. Sivasspor	38	54
8. Alanyaspor	38	52
9. Rizespor	38	50
10. Antalyaspor	38	49
11. Gaziantep FK	38	44
12. A.Demirspor	38	44
13. Samsunspor	38	43
14. Kayserispor	38	42
15. Hatayspor	38	41
16. Konyaspor	38	41
17. Ankaragücü	38	40
18. Karagümrük	38	40
19. Pendikspor	38	37
20. İstanbulspor	38	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	34	75
2. Göztepe	34	70
3. Sakaryaspor	34	60
4. Bodrumspor	34	57
5. Ahlatçı Çorum FK	34	56
6. Kocaelispor	34	55
7. Boluspor	34	53
8. Gençlerbirliği	34	51
9. Bandırmaspor	34	50
10. Erzurumspor	34	44
11. Ümraniye	34	43
12. Manisa FK	34	40
13. Keçiörengücü	34	40
14. Adanaspor	34	39
15. Şanlıurfaspor	34	38
16. Tuzlaspor	34	38
17. Altay	34	10
18. Giresunspor	34	7

Takımlar	O	P
1. M.City	38	91
2. Arsenal	38	89
3. Liverpool	38	82
4. Aston Villa	38	68
5. Tottenham	38	66
6. Chelsea	38	63
7. Newcastle	38	60
8. M. United	38	60
9. West Ham United	38	52
10. Crystal Palace	38	49
11. Brighton	38	48
12. Bournemouth	38	48
13. Fulham	38	47
14. Wolves	38	46
15. Everton	38	40
16. Brentford	38	39
17. Nottingham Forest	38	32
18. Luton Town	38	26
19. Burnley	38	24
20. Sheffield United	38	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	38	95
2. Barcelona	38	85
3. Girona	38	81
4. Atletico Madrid	38	76
5. Athletic Bilbao	38	68
6. Real Sociedad	38	60
7. Real Betis	38	57
8. Villarreal	38	53
9. Valencia	38	49
10. Deportivo Alaves	38	46
11. Osasuna	38	45
12. Getafe	38	43
13. Celta Vigo	38	41
14. Sevilla	38	41
15. Mallorca	38	40
16. Las Palmas	38	40
17. Rayo Vallecano	38	38
18. Cadiz	38	33
19. Almeria	38	21
20. Granada	38	21