03.11.2020, 18:59 232

Eğitimli ve aydın olma sanatı

Ertanç Hidayettin

Hep yanlış anlaşılan kavramlardan sadece iki tanesi, eğitimli ve aydın olmak. Yıllarca mürekkep yalamış (bu deyimi de çok severim, ama tabii artık “parmaklarıyla bilgisayar tuşlarına çok vurmuş” mu demeli?) insanlar bakarsınız aydın olmayı becerememiş.

Bu tür kişilere zamanın Türkiye’sinde bolca rastlamaya başladık. Bazı üniversite profesörlerinin televizyon ekranlarında söyledikleri insanın nefesini kesen türden. Sadece Türkiye’de mi? Bizde de var bunlardan maalesef.

Okullardan sorumlu geçmiş bir bakan, Nick Gibb bir konuşmasında eğitimin ona göre 3 esas amacını vurguladı:

Gençlerin ekonomik başarı yakalamalarını, kültür ile haşır nesir olmalarını ve okul sonrası atılacakları yetişkinlik çağına hazır olmalarını sağlamak. Bence önemli ama çok yetersiz kalan amaçlar. Ben her zaman yazılarımda tekrarlamaktan bıkmadığım Bill Beattie’nin eğitimin amacı ile ilgili söylediği sözleri benimserim:

“Eğitimin amacι, ne düşünmemiz gerektiğini değil, nasιl düşünmemiz gerektiğini öğretmek, beynimizi başkalarιnιn düşünceleri ile doldurmak değil, beyin gücümüzü geliştirmek ve böylelikle kendi kararιmιza ulaşmamιzι sağlamak olmalιdιr”.

Eğitimle ilgili geçmişte epeyce yazılar yazdığımdan bu yazıda daha çok eğitimli olmak ile aydın olabilmek arasındaki bağlara değineceğim.

Eğitimli olan kişilerin aydın olduğu yanlış görüşünü taşıyan çok kişiler var. “Aydın” sözünün birçok sözlük karşılığı “okumuş”, “eğitimli”, “entellektüel”, “bilgili” gibi şeyler. Ancak yaşayarak görüyoruz ki çoğu zaman ikisi arasında bir bağ yoktur.

Eğitimli oldukları için aydın olduğunu tahmin ettiklerimiz bakarsınız vordovari tavırları ile bizi hayrete düşürebiliyorlar. Diğer tarftan hiç okul, eğitim görmemiş birisi aydın yaklaşımı ile bizi etkileyebiliyor.

Bu paradoksu Mevlana Celaleddin Rumi şu unutulmaz sözleri ile vurguladı: “Nice insanlar gördüm, üzerinde elbisesi yok. Nice elbiseler gördüm, içinde insan yok”. Mevlâna’nιn bu şahane sözünü şu şekilde değiştirebiliriz. “Nice eğitimli insanlar gördüm ama aydιn olamamιş”.

Uzun yıllar önce hala yazarının kim olduğunu bulamadığım şu sözleri kullanmıştım bu yazıya benzer yazımda:

“Aydιn olmanιn özeliği “bilmek” ile sιnιrlι değildir. Bildiğini ifade etme yetisi ve becerisiyle, bildiğinin korkusuz savunucusu olmasι onun olmazsa olmaz bir özelliğidir. Bildiğini kendine saklayan derin kuyularιn suyu acι olur. Aydιn gürül gürül akan akarsu olmayι bilendir”. Özellikle son cümle Mevlâna’nιn sözlerini andırıyor, degil mi?

Bağιmsιz bir kişiliğe sahip olma, herşeyi sorgulamadan kabullenmeme de aydιn olmanιn önemli özelliklerindendir bence. Aydιn insan hoşgörülü olur. Eleştirilere, sakince, uygun bir dille cevap verir aydın insan. Saldırıya geçerek, aşağılayarak, “ben yaptım, ben dedim oldu” moduna girmeden.

“Aydın, asıl olarak kendi kendini aşabilme, sürekli bir şekilde gelişebilme, yaratıcı yaşam kuralları edinebilme, sonsuz bir şekilde hoş görüye yönelebilme zorunluluğu taşır”. Milliyet Blog sayfasında yazan Nizamettin Biber isimli şahsın yazdığı çok yerinde sözler.

Gelelim bu yazıyı yazmama sebeb olan şeye. İyisi mi şimdi gelmeyelim. Zamanı gelince gelelim.

Yaşamınızda aydın olmayı becerememiş eğitimli kişilerin az bulunması dileklerimle.

Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

Türkiye Cumhuriyeti'nde 14 Mayıs 2023'de yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimini kim kazanır?

Tümü

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	34	58
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Rizespor	34	49
8. Alanyaspor	34	48
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Samsunspor	34	39
14. Ankaragücü	34	38
15. Karagümrük	34	36
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	34	34
18. Hatayspor	34	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Barcelona	33	73
3. Girona	33	71
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	33	49
8. Valencia	33	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	33	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14