Akdeniz Adaları ,Sardinya

İlk okula gittiğimiz yıllardan beri Sardinya adasını hep merak ederdim. Akdeniz’in Sicilya’dan sonra ikinci büyük adası olan Sicilya, büyüklük sıralamasında üçüncü olan Kıbrıs’tan bir basamak yukarıda yer almaktadır.

Sardinya ziyaretimiz 21 Mart 2015, Cumartersi sabahı İngiltere’nin Stansted uçak alanında başlıyor. İki buçuk saati bulan uçak yolculuğundan sonra sardinya’nın başkenti Cagliari’ye iniyoruz. Yarım saatlik araba yolculuğundan sonra şehir içindeki Viale Regina Margherita oteline varıyoruz. Otele yerleştikten sonra kısa bir yürüyüşe çıkacak ve akşama otelci doslarımızdan Mario ile akşam yemeğine çıkacağız. Yarın sabahleyin de Sardinya tarihi müzesini ziyeret edip kuzey doğuya doğru hareket edeceğiz.

İtalya’nın otonom bölgesi Sardinya, kuzeyden saat yönünde saymaya başlarsak, en yakınında Fransız adası olan Korsika, İtalya ana karası, Sicilya Adası, Tunus ve Balear Adaları sıralanır. Yüzölçümü 24 090 kilometrekare olan adanın nüfusu 1 milyon 638 bindir. Coğrafi açıdan sekiz bölgeye ayrılan ve bu bölgelerde geçerli ayrı yasaları bulunan Sardinya’nın ana dili İtalyanca olduğu halde, Katalanca dahil olmak üzere beş dil daha konuşulmaktadır. En kalabalık şehir olan Cagliari, adanın başkentidir.

Akdeniz’deki diğer adalar gibi Sardinya da stratejik konumundan dolayı saldırılara yenik düşüp birçok kez dönemin güçlülerinin egemenliğine girmiştir. Sardinya adasına ilk yerleşimin İsa’dan Önce 9’uncu yüzyılda Fenikeliler’in sıklaşan ziyeretleriyla başladığı kabul edilir. İÖ 550 yılında Kartacalılar, 238 yılında Roma Cumhuriyeti, 30 yılında Mısır, İsadan Sonra 284 Roma, 456 yılında Vandallar, 534 yılında Doğu Roma, 551’de Ostrogotlar, 552’de yine Doğu Roma, 821’de Ağlebiler, 909 ‘da Fatimiler, 1028 yılında Pisa ve Cenovalılar, 1420 Aragonlular, 1512 İspaya Kırallığı, 1582, 1652 ve 1655 yıllarında Osmanlı deniz akıncılarının yağmasına uğradı, hatta 1637'de Fransız donanması Oristiano kasabasını yaktı. 1708 yılında İngiliz İşgali, 1713 ‘te Avusturya, 1870 yılında papalık devleti olan İtalya Birliği’nin eline geçti. İkinci Dünya savaşında müteffüklerce bombalanıp işgal edildi ve savaş sonrasında özerk bölge ilan edildi. Yukarıda saydığım Sardinya adasını sahiplenenler dönem dönem el değiştirmişşe de oyuncular yukarıdaki listede yer alanlar olmuştur.

Sardinya’da birkaç ana nehir bulunmaktadır. Bunların en büyüğü 151 Km uzunluğu olan Tirso Nehri, Sardinya Denizine akmaktadır. Bunu 115 Km uzunlukla Coghinas ve 127 Km uzunlukta olan Flumendosa izlemektedir. Su kaynaklarını çok iyi kullanan Sardinya’nın 54 adet yapay gölü bulunmaktadır. Su ve elektrik ihtiyacı için oluşturulan bu yapay göllerin en büyükleri Omodeo Gölü ve Coghinas Gölüdür. Tek doğal göl ise Lago di Baratz’dır (Baratz Gölü).

Sardinya HRM Otelindeki bir gecelik konaklamadan sonra kiralık arabamızla uzun bir yolculuğa çıkıyoruz. Yolda Mario’nun oteline uğradık öğle yemeği molasını orada yaptıktan sonra yola devam ettik. Birkaç saati bulan bir yolculuktan sonra, bulutlarrın dağlara konduğu, zeytin ağaçları ve ormanın birleştiği Su Gologone’ye varıyoruz. Denize 25 Kilometre mesafede olan otel, Barbagia bölgesinin orta yerinde, tarih ve geleneklerin zengin olduğu bir bölgededir. Akdeniz mersin bitkisi ve rosemary (biberiye) kokusuyla antik zeytin ağaçlarının ve şarap bağlarının dağlardan süzüldüğü Supramento sınırları içindedir.

Su Gologone otelinin resepsiyonu

Su Gologone Experience Hotel’deki odalarımıza yerleşmeden önce otelin sahibi Joanna ile tanışıyoruz. Joanna, eşimin tanıdığı otelcilerden olup bir aile işletmesi olan otelin cana yakın genç yöneticisi. El sanatı konusunda da profesyonel işler üreten otelin tasarım ve dekor işlerini de kendisi yönetiyor. Odaların dekoru büyük bir yaratıcılık ve güzel işçilikle hazırlanmış. Yemek salonunda şömine sürekli yanmakta ve akşamları şömine sıcaklığında kuzu pişmektedir.

Bayanlar Hamur işinde

Pazartesi günü Spiagia de Cartoe ulusal park alanını yürüyoruz. Yemyeşil doğanın denizle birleştiği işte böylesi bir noktadır.

Madonna’nın 2002 yapımı filmi Swept Away filmi bu sahillerde çekilmiş. Aslında, 1974 İtalyan yapımı film, 2002 yılında Madonna ve 1974 filminde oynayan aktörün, Giancarlo Giannini’nin oğlu Andriano ile yeniden çekilmiş ve o yıllarda Madonna’nın eşi olan Guy Ritche tarafından yönetilmiş. Bu film medya tarafından çok kötü eleştirilmiş olsa da gişe rekorları kırmış. Filmin çekildiği dönemde Su Gologone oteli haftalarca halka kapatılmış ve sadece film ekibi tarafından kullanılmış.

Sabahleyin Orgosolo denilen tarihi bir protesto kasabasına geliyoruz. Bir zamanlar eşkiyaların yaşadığı söylenen bu kasabadaki binaların duvarlarına yapılan resimler herkesin ilgisini çekecek içeriktedir. Eskiden, ‘Katillerin Köyü’ diye adlandırılan ve düşmanlarının ölüm ilanlarını kilise kapısına astıkları söylenen bu yerleşim yeri şimdi turistlerin ilgisini çekmektedir. 1969 yılından beridir Dünyanın geçmişinde ne kadar ilgi çeken politik olay olmuşsa bunların tümü resim ve yazı olup bu binaların duvarlarına işlenmiş. Orgosolo’dan sonra dağların arasında yer alan İsa’dan önce 1500’lü yıllara ait bir yerleşim yerini ziyaret ediyoruz.

Orgosolo’da bir duvar resmi

Dağdaki çobanların kulübesine davet olunduk. Cennet dağlara Landroverle tırmanıp ziyafete katıldık. Gerek doğa gerekse sofra ve ev sahiplerinin misafirperverliğine hayran kaldık. Çoban kulübesindeki kömürde pişen kuzudan tutun da ısıtılmış peynire kadar unutulmayacak bir ziyafete misafir olduk.

Otelde bizim gurup için organize edilen el makarnası ve geleneksel Sardinya Carasau (Karazau) ekmeği kursuna katılıyoruz. Hanımların zevkle katıldıkları kurs sonunda çok lezzetli bir ziyafetle kurs noktalanıyor.

25 Mart Çarşamba günü başkent Cagliari’ye tekrar gelip bir gece kalıyoruz. Kalacağımız otelin sahibiyle akşam yemeği için buluşuyoruz. Bu yerel lokantada balık türünün hepsi vardı ama kendilerine ait konserve tuna balığının tadını uzun süre hatırlamak mümkün. Sözün kısası Sardinya’ya tekrar gelmek hevesiyle...