Ailece koronavirüsü tespit eden yapay zeka sistemi geliştirdiler

AĞRI İbrahim Çeçen Üniversitesi Bilgisayar Bölümü'nde görevli Doç. Dr. Ali Keleş, eşi Doç. Dr. Aytürk Keleş ve İstanbul Aydın Üniversitesi Yazılım Mühendisliği 3'üncü sınıf öğrencisi olan çocukları Mustafa Berk Keleş, koronavirüsü yüzde yüz doğrulukla tespit eden yapay zeka sistemi geliştirdi.

TÜRKİYE 29.01.2021, 14:31

Ailece koronavirüsü tespit eden yapay zeka sistemi geliştirdiler

Ailece geliştirdikleri sistemin sağlık alanında aktif bir şekilde kullanılması için çalıştıklarını belirten Doç. Dr. Aytürk Keleş meslektaşı olan eşi Doç. Dr. Ali Keleş ile uzun zamandır 'Yapay zeka ile hastalık teşhisi üzerine çalıştıklarını söyledi. Oğulları Mustafa Berk Keleş'in de öğrenciliğine devam ederken iki farklı şirkette yapay zeka uzmanı olarak çalıştığını ve tecrübeleri ile bu çalışmaya önemli bir katkı sağladığını söyledi.

'ÇALIŞMAMIZ DÜNYADA BU ALANDA YAPILMIŞ ENDER BİR ÇALIŞMADIR'
Pandemi döneminde eve kapandıklarında, 'Ne yapabiliriz, bu hastalıkla mücadeleye nasıl bir katkı sağlayabiliriz' diye düşünürken böyle bir çalışmayı başlattıklarını belirten Keleş, "Yapay zeka teknolojilerinden derin öğrenmeyi kullanarak ucuz, taşınabilir ve Covid-19'un teşhisinde düşük hassasiyete sahip X-ray cihazlarını güçlü teşhis araçlarına dönüştürecek zeki çıkarım mekanizmaları geliştirdik. Çalışmamız dünyada bu alanda yapılmış ender bir çalışmadır. Çünkü şimdiye kadar Covid-19'u tespit edebilmek için uzman kişiler tarafından yapılan tüm çalışmalar genel görüntüler üzerine eğitilmiş, örneğin VGG19, MobileNet, DenseNet ve SqueezeNet gibi hazır ağları kullanmıştır. Oysa medikal görüntüler pek çok açıdan farklıdır. Bu yüzden ağların sıfırdan Covid-19 görüntüleri ile eğitilerek geliştirilmesi teşhis görevinde kullanılabilmesi için çok önemlidir. Ancak derin öğrenme ağlarını sıfırdan geliştirmek hem tecrübe hem de alanda ciddi uzmanlık gerektirdiğinden zordur. X-ray görüntülerini kullanarak sıfırdan iki farklı mimari ile Covid19-CNNet ve COV19-ResNet adını verdiğimiz derin öğrenme ağlarını kendimiz geliştirdik. Bu ağlar X-ray cihazlarına da entegre edilebilecek güçlü çıkarım mekanizmaları şeklindedir. Bu mekanizmalar normal ve Covid-19 vakalarını yüzde 100, viral zatürreyi de yüzde 97 doğrulukla teşhis edebilmektedir" diye konuştu.

'HASTALIĞI, ÖKSÜRÜK VEYA NEFESTEN BİR SANİYEDEN KISA SÜREDE TESPİT EDEBİLİRİZ'
Yaptıkları çalışmanın, uluslararası alanda yayınlandığını vurgulayan Keleş:

"Çalışmamıza hastalığın ülkemizde ilk görünmesiyle birlikte başladık. Üç ayda bitirdik. Çalışmamızın uluslararası geçerliliğini göstermek için beş ayda yayın aşamasını bekledik. Şu anda çalışmamız akademik seviyesi en yüksek olan (SCI indeksli Q1 kategorideki) dünyaca ünlü Springer Yayınevi'nin 'Cognitive Computation' adlı dergisinde yayınlandı. Bu çalışmayı yaparken hiçbir araştırma fonu kullanmadık. Araştırmanın bütçesinin tamamını kendimiz karşıladık. Çalışmamız daha yeni yayınlanmış olmasına rağmen uluslararası çok önemli geri dönüşler almaktayız. İlerleyen zaman içinde de bu alanda etkisinin çok daha artacağını düşünüyoruz. Geliştirdiğimiz sistem X-ray görüntülerini kullanarak şu anda bilgisayarda çalışmaktadır. Veri temin edebildiğimiz takdirde, hastalığı öksürük veya nefesten bir saniyeden de kısa sürede tespit edebilecek (hatta cep telefonu gibi mobil cihazlarda da kolayca kullanılabilen) yapay zekâ sistemlerine de dönüştürebiliriz. Bu sistemler teşhisten sonra tedavi aşamasında veya koronanın farklı türlerinin teşhisin de kullanılabilir" dedi.

Gerekli desteği buldukları takdirde, pek çok hastalığın teşhis ve tedavisinde kullanılabilecek yapay zeka destekli akıllı cihazlar geliştirebileceklerini ifade eden Keleş, "Daha önce de kanser başta olmak üzere pek çok hastalığın teşhisine yönelik akıllı sistemler geliştirdik ve bu çalışmaları SCI indeksli uluslararası nitelikli dergilerde yayınladık. Gerekli desteği bulabilirsek, şimdiye kadar edindiğimiz bilgi ve tecrübeyle pek çok hastalığın teşhis ve tedavisinde kullanılabilecek yapay zeka destekli akıllı cihazlar ülkemizde geliştirebiliriz" diye konuştu.

Türkiye Cumhuriyeti'nde 14 Mayıs 2023'de yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimini kim kazanır?

Tümü

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	34	58
4. Beşiktaş	35	54
5. Başakşehir	34	52
6. Alanyaspor	35	49
7. Kasımpasa	34	49
8. Rizespor	35	49
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Ankaragücü	35	39
14. Samsunspor	34	39
15. Karagümrük	34	36
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	34	34
18. Hatayspor	34	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	34	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. Chelsea	34	51
9. West Ham United	35	49
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	36	37
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	36	26
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Barcelona	33	73
3. Girona	33	71
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	34	61
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	33	49
8. Valencia	33	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	34	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14