İngiltere ile Avrupa Birliği arasında sonuca ulaşan 2 bin sayfalık Brexit anlaşmasının genel itibariyle ana başlıkları açıklandı. Anlaşmanın bel kemiğinde iki tarafın pazarlarına kotasız ve tarifesiz erişimin detayları yer aldı.
TİCARET
Ticaret konusunda, güvenilir ticaret programları karşılıklı olarak tanınacak. Bu, İngiliz üreticilerinin hem İngiltere hem de AB standartlarına uymak zorunda kalacağı anlamına geliyor.
MESLEKİ YETERLİLİK
Her iki tarafta artık doktorlar, hemşireler, mimarlar, diş hekimleri, eczacılar, veterinerler, mühendisler için otomatik olarak ‘mesleki yeterlilik tanıması’ olmayacak. Meslek sahipleri çalışmak istedikleri ülkenin meslek kurallarına tabi olacak. Örneğin, Fransa’da doktorluk yapmak isteyen bir İngiliz Brexit öncesi herhangi bir mesleki yeterlilik sunması gerekmezken, Brexit sonrası Fransa’nın aradığı mesleki yeterlilik kurallarına tabi olacak.
VİZE
İngiliz vatandaşları artık AB'de çalışma, okuma, iş kurma veya yaşama özgürlüğüne sahip değil. 90 günden uzun süreli konaklamalarda vize gerekecek. Yaşlılık aylığı ve sağlık bakımı gibi bazı sosyal güvenlik yardımlarının koordinasyonu, yurtdışında çalışmayı kolaylaştıracak şekilde düzenlenecek ve ulusal sigortaya önceden yapılan katkı birikimi kaybedilmeyecek.
BALIKÇILIK
AB ülkelerinin İngiliz sularında balıkçılık cirosu 650 milyon euro iken, İngiltere’nin balıkçılık cirosu 850 milyon euro olan sektörde, AB’nin payını yüzde 25 azaltan yeni kotalar beş yıldan fazla bir sürede kademeli olarak uygulanacak. AB’nin değer bazında avlanma cirosunun dörtte biri- yılda 162,5 milyon euro- bu dönemin sonuna kadar İngiltere bandıralı gemilere geri gönderilecek.
DEVLET YARDIMLARI
AB’nin anlaşmada en büyük tavizi olarak sayılan devlet yardımı konusunda, AB, İngiltere devlet yardımı kurallarına uyması konusunda ısrar etmişti. İngiltere hükümetinin sübvansiyonlar yoluyla rekabet avantajı elde etmeye çalışacağından endişeliydi. İngiltere bu fikri başarıyla ortadan kaldırdı.
ERASMUS
İngiltere, Brexit anlaşmasıyla “Erasmus” programından çıktı.
ÜRÜN MENŞELERİ
Menşe kuralları kapsamında hangi malların İngiltere'de üretilmiş olarak sayılacağı belirlendi. Bu durumda İngiltere’de tamamlanan ürünler Avrupa pazarına ihraç edildiğinde İngiliz girdisi olarak sayılacak. Ürünün bitmiş değerinin yüzde 40'ından fazlası İngiliz menşeli değilse veya Japonya Türkiye gibi AB üyesi olmayan bir ülkedense, anlaşma kapsamında tarifeler geçerli olacak. Birleşik Krallık, İngiltere ve AB'nin ticaret anlaşması olan Japonya ve Türkiye gibi ülkelerden gelen parçaların İngiliz girdisi olarak sayılacağı çapraz birikimi sağlayamadı.
BİLİM
İngiltere, yedi yıl boyunca AB’nin amiral gemisi olan 80 milyar Euroluk Horizon Europe programına ücretli ortak üye olarak katılmaya devam edecek. Copernicus ve Euratom'da da İngiltere’nin iştiraki devam edecek.
