Osmanlı'dan günümüze uzanan 700 yıllık lezzet; Gelibolu Peynir Helvası

ÇANAKKALE'nin Gelibolu ilçesinde yaklaşık 700 yıllık geçmişe sahip çoban tatlısı olarak da bilinen 'peynir helvası', Türk mutfağının, vazgeçilmez lezzeti olmaya devam ediyor. 71 yıldır peynir helvası üreten ailenin 5'inci kuşak temsilcisi Süleyman Burak Batır (32), Gelibolu peynir helvasının, 1844 yılında Muhammed Kamil tarafından 'Kitabüt Tabbahin' adlı ilk yazılı yemek yazmasında, Osmanlı saray mutfağında yer aldığını, bu lezzetin günümüze kadar ulaştığını söyledi.

ÖZEL HABER 20.02.2021, 09:18

123

Osmanlı'dan günümüze uzanan 700 yıllık lezzet; Gelibolu Peynir Helvası

Gelibolu ilçesinde kendine has lezzetiyle yaklaşık 700 yıldır üretilmeye devam eden peynir helvası, Türk mutfağının sofralarını süslüyor. İlk üretiminin 1300'lü yıllarda yapıldığı düşünülen eşsiz lezzet, tuzsuz beyaz peynir, un ve şeker kullanılarak ortaya çıktı. 1844 yılında Muhammed Kamil tarafından 'Kitabüt Tabbahin' adlı ilk yazılı yemek yazmasıyla Osmanlı saray mutfağında yerini alan Gelibolu Peynir Helvası, aynı zamanda çoban tatlısı olarak da biliniyor.

‘700 YIL ÖNCESİNE DAYANAN BİR ÇOBAN HELVASI’
İlçede, 71 yıldır peynir helvası üretimi yapan ailenin 5'inci kuşak temsilcisi Süleyman Burak Batır, Gelibolu peynir helvasının, asırlar öncesine dayanan tarihi bir Türk tatlısı olduğunu söyledi. “Peynir helvası, aslında Türklerin Rumeli’ye geçerken yanlarında getirdikleri, yani kökeni 700 yıl öncesine kadar dayanan bir çoban helvasıdır" diyen Batır, şunları söyledi:
"Eski dönemlerde teknolojik cihazlar olmadığı için sütün en iyi saklanma yöntemi peynir olarak görülüyor. Çobanların, özellikle sürü sahiplerinin, peynir yaptıktan sonra da çeşitli türevlerde küpe basma, tatlandırma gibi faaliyetleri mevcut. Bu faaliyetlerin en güzel örneği de peynir helvasıdır. Bizim peynir helvamız yörede yapılanlardan biraz farklıdır. Biz sadece tuzsuz beyaz peynir, az miktarda un ve şeker kullanıyoruz. Bazı yerlerde irmik, tereyağı kullanıyorlar. Ama biz yağlı peynirden yaptığımız için herhangi bir yağ eklemiyoruz. İrmik, yumurta kullanmıyoruz. Katkı maddesi kullanmadığımız için raf ömrü de çok uzun oluyor."

OSMANLI’NIN İLK YAZILI YEMEK YAZMASI KİTABINDA DA TARİFİ YER ALIYOR
Gelibolu’nun meşhur peynir helvasını ilk duyan ve görenlerin, "Peynirden tatlı mı oluyor?" sorularıyla karşılaştıklarını da kaydeden Süleyman Burak Batır, "Bu aslında çok güzel bir süt ürünü tatlısıdır. O yüzden de biraz ekşimtırak. Peynirin o kendine ait mayhoş tadı var. Ama oldukça şekerli bir yapısı da var. Toz şeker kullanmamızın sebebi aslında o kütle haline gelen beyaz peynirin, şekerin kristalize yapısıyla parçalanmasıdır. Tatlıyı ağzına attığınız zaman bazen çıtır çıtır bir lezzet bırakıyor. Osmanlı saray mutfağında tutulan kayıtlar var. Muhammed Kamil isimli bir doktor, sarayda pişirilen yemeklerin insanları rahatsız etmemesi için reçetelendirmiş. Yani Osmanlının ilk yazılı yemek yazması dediğimiz yemek kitabını oluşturmuş. Bu yemek kitabında da bizim peynir helvasının tarifi var. Tarifinde, ‘Az miktarda tuzsuz beyaz peynir tencereye konur, eritilir, içine biraz un ilave edilir. Toparlandıktan sonra varsa şeker, yoksa bal ile tatlandırılıp, yenir' deniyor. 1844 yılında yazılmış bu Kitabüt Tabbahin dediğimiz ilk yazılı yemek yazmasında bile bizim bu peynir helvasının ne şekilde yapıldığı açıkça yazıyor" dedi.

‘BU TATLI GELİBOLU’YLA ÖZDEŞLEŞTİ’
700 yıllık lezzetteki sırrı tamamen doğal olmasına bağlayan Batır, “Artık bu tatlı Gelibolu’yla özleşti. Gelibolu denince ilk akla peynir helvası geliyor. O yüzden Gelibolu’ya gelip de peynir helvası yemeden gitmek olmaz. Bir de bu yöremizde deniz ürünleri çok meşhur. Balık yendikten sonra üzerine helva yenir. Bu sebeple balık ile diğer yemek çeşitleri yanında helvamız çok tercih ediliyor. Herkesi Gelibolu’ya bu lezzetimizi tatmaya bekliyoruz” diye konuştu.

Türkiye Cumhuriyeti'nde 14 Mayıs 2023'de yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimini kim kazanır?

Tümü

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	34	58
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Rizespor	34	49
8. Alanyaspor	34	48
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Samsunspor	34	39
14. Ankaragücü	34	38
15. Karagümrük	34	36
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	34	34
18. Hatayspor	34	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Barcelona	33	73
3. Girona	33	71
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	33	49
8. Valencia	33	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	33	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14